Zaštita ličnih podataka u BiH i Srbiji

Cilj ovog rada jeste upoznati se sa problematikom zaštite privatnosti, koliko je privatnost u doba moderne tehnologije uopšte i moguća, te kako se pristupa zaštiti podataka u EU, Srbiji i BiH kao zemljama u tranzicji koje teže ka članstvu u EU.
Zaštita ličnih podataka, u smislu zaštite privatnosti, jedno je od osnovnih ljudskih prava i postulata svakog demokarstvog društva. U Evropi, 28. januar obilježava se kao evropski Dan zaštite podataka a izvan Evrope naziva se „Dan privatnostiPitanja zaštite privatnosti prisutna su u svakom aspoektu života pojedinca posebno jer danas savremeni uslovi života omogućavaju dostupnost velikog broja podataka „o svemu i svačemu“. Ono što je potrebno jeste da, u neki od pretraživača, upišete nečije ime i prezime i dobijete ogroman broj podataka o raznim ljudima sa istim ili sličnim imenima i prezimenima ili o dotičnoj osobi koju tražite. U tom sistemu „podaci na dohvat ruke“ najviše prednjače društevene mreže gdje ljudi, doslovice, svakodnevno ostavljau tragove o svom životu; datumu, mjestu i državi rođenja, mjestu i funkciji zaposlenja, podaci o privatnom životu popust bračnog statusa, imena i slike djece, mjestima na kojima i sa kim su bili itd. Sa aspekta ekonomskog kriminaliteta ovako dostupni podaci lako omogućavaju situacije gdje se falsifikuju lične karte sa tuđim podacima i otvaraju se fiktivne firme ili firme koje naprave milionske štete i prevare pa dođu na naplatu pravom vlasniku koji i ne zna da su njegovi lični podaci zloupotrebljeni u kriminalne radnje. U javnosti je plasirana informacija da je u julu 2010., kanadski sigurnosni istraživač Ron Bowes, postavio na javni P2P servis BitTorrent, bazu koja se sastoji od podataka iz čak 170 miliona korisničkih računa sa društvene mreže Facebook. Na Internetu današnji korisnik ostavlja i tragove svog potrošačkog ponašanja što najviše ide u prilog velikim kompanijama jer te informacije sakupljau u svoju bazu podataka koja im kasnije služi za razne ponude istim tim korsinicma koje oni ne mogu odbiti jer „u potpunosti poznaju potrošačeve potrebe“. Poseban oprez zahtijeva se kada se na nekim web-lokacijama traže lični podaci kao što su korisničko ime, PIN, broj kreditne kartica, JMBG itd.
Sa aspekta zakonske regulative u EU ova oblast je definisana Direktivom 95/46 Evropskog parlamenta i Vijeća o zaštiti pojedinaca u okviru obrade ličnih podataka te o slobodnom protoku tih podataka. U Srbiji Zakon o zaštiti podataka o ličnosti usvojen je 2008. godine a u BiH isti ovaj zakon donesen je 2006. godine za koje se smatra da nisu u potpunosti usaglašeni sa regulativom EU što će u budućnosti morati biti urađeno budući da zemlje teže ka članstvu EU.